Jak wynika z badań europejskich firm consultingowych przedsiębiorstwa kierujące się odpowiedzialnością społeczną i ekologiczną nie mają problemów z pozyskaniem i utrzymaniem najlepszych pracowników.

Etyczne biuro to dobrowolne uwzględnianie społecznych i ekologicznych aspektów w działalności gospodarczej. Oznacza ono mniejszy ślad ekologiczny, zdrowsze i bardziej produktywne warunki pracy oraz oszczędność pieniędzy. Czy jesteś pracownikiem czy szefem, czy twoje biuro już jest zielone czy jeszcze nie, poniżej znajdziesz kilka praktycznych porad w celu stworzenia atmosfery zdrowego, wydajnego i oszczędnego etycznego biura. Zostały one opracowane na podstawie Przewodnika po Dobrym Biurze - czyli przetłumaczonego przez Grupę eFTe The Good Office Guide brytyjskiej Ethical Company Organisation oraz na podstawie inicjatywy Grupy eFTe jaką jest portal Etyczne Biuro.

Prawie każdy aspekt biurowego życia można zmienić. Od komputerów, drukarek i innego sprzętu biurowego, do energii, która to wszystko zasila oraz śmieci i plastikowych kubków po wodzie, które każdego dnia idą do kosza.

Dla człowieka

Otwórz się i wspieraj osoby podejmujące inicjatywy w ramach spółdzielni socjalnych. Usługi oferowane w ramach ekonomii społecznej stają się coraz bardziej popularne i różnorodne; obejmują m.in. usługi poligraficzne, transportowe, remontowe, gastronomiczne, sprzątanie, ale również tłumaczenia, rachunkowość czy tworzenie stron internetowych.

Wybierając produkty i usługi oferowane przez spółdzielnie socjalne i inne podmioty ekonomii społecznej wspierasz:

• tworzenie legalnych miejsc pracy dla osób ze środowisk zagrożonych wykluczeniem społecznym (niepełnosprawnych, starsze kobiety, mniejszości etniczne, osoby chore lub upośledzone, bezdomne)
• wzmocnienie poczucia własnej wartości i wpływu na własne życie wśród osób często spychanych na margines życia społecznego oraz umożliwienie im podnoszenia i rozwijania swoich kwalifikacji
• uniezależnianie się od pomocy państwa i możliwość aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym dla osób wcześniej z niego wykluczanych

Warto pamiętać, że ekonomia społeczna to nie działalność charytatywna, a wybieranie usług spółdzielni socjalnych czy przedsiębiorstw społecznych nie musi oznaczać kompromisów w kwestii jakości.

Kilka wybranych przedsięwzięć działających na zasadzie spółdzielni socjalnych:
www.ogrodnik.dl.pl
www.maxstyl.pl
www.mbonum.pl
www.ekolabor.krakow.pl
www.sareroma.pl
www.rzeczyrozne.pl
www.coop.pehape.pl
www.chlebzycia.org.pl
www.ekon.pl
www.socjalna-chelmno.pl
www.dragonzam.com
www.konsultant.in
oraz elektroniczna baza spółdzielni socjalnych : www.socjalna.pl/baza.pdf

Bądź Fair – kawa, herbata, cukier, banany, czekolada, ciasteczka, chipsy i inne snacki są najczęściej spożywanymi produktami w biurach na całym świecie. Stawiając na produkty Fair Trade w biurze pomagamy rolnikom z krajów Trzeciego Świata, bowiem Sprawiedliwy Handel gwarantuje producentom z ubogich krajów sprawiedliwe wynagrodzenie, godne i bezpieczne warunki pracy oraz długoletnie umowy handlowe. Zaopatrując biurową kantynę w produkty Fair Trade dbamy także o środowisko naturalne. Sprawiedliwy Handel unika chemicznych nawozów i środków ochrony roślin, wycinania lasów, zanieczyszczania środowiska odpadami i nadmiernego zużycia energii.

Lista produktów, dla których stworzone zostały zasady Fairtrade, obejmuje: kawę, herbatę, kakao, miód, orzechy, czekoladę, owoce (m.in. cytrusy, mango, awokado, banany, ananasy, winogrona, jabłka, gruszki, śliwki), dżemy, soki, kwiaty, cukier, ryż, zioła, piwo, wino i lody. Oferta produktów Fairtrade z roku na rok się rozszerza, gdyż na bieżąco ustalane są zasady Sprawiedliwego Handlu dla kolejnych produktów pochodzących z krajów Trzeciego Świata.

Szukaj produktów z tymi znakami, aby mieć pewność, że pracownicy z krajów Trzeciego Świata dostali sprawiedliwe wynagrodzenie za jego wytworzenie

Internetowe sklepiki z produktami Sprawiedliwego Handlu:
www.sklep.sprawiedliwyhandel.pl
www.gajanet.pl/-Sklepik
www.sprawiedliwy-handel.pl

Dla natury

Ślad ekologiczny obrazuje ile kosztuje twój sposób życia ... ile ziemi i wody potrzebujesz, aby żyć tak, jak żyjesz i pozbywać się rzeczy, tak jak się ich pozbywasz. Czy wiesz, że gdyby każdy człowiek na Ziemi zaczął żyć tak jak przeciętny Europejczyk czy Europejka potrzebowalibyśmy 2 dodatkowych planet? Gdyby natomiast wszyscy postanowili żyć tak jak przeciętni Amerykanie/ki, musielibyśmy dołożyć jeszcze dwie dodatkowe planety! Alarmujące prognozy dotyczące przyszłości Ziemi docierają do nas ze wszystkich stron. Nie czas się martwić, czas zacząć działać!

Wprowadzając systematycznie zmiany do swojego biura nie tylko zmniejszysz swój ślad ekologiczny, ale również podniesiesz morale swoich współpracowników zaspokajając grupowo dzienną dawkę dobrego uczynku.

Racjonalnie zużywaj energię!
3 powody, dla których warto oszczędzać energię:

• przeciwdziałanie globalnemu ociepleniu dzięki redukcji emisji dwutlenku węgla
• ograniczenie zużycia zasobów nieodnawialnych (węgiel, gaz i ropa)
• niższe rachunki

Kilka prostych rzeczy, które możesz zrobić teraz:

1. Dobre oświetlenie w biurze jest bardzo ważne. Korzystaj jak najefektywniej ze światła dziennego oraz sztucznego a w lampach wymień żarówki na energooszczędne świetlówki - zużywają 5 razy mniej energii i starczają na 10 razy dłużej. Energooszczędnych świetlówek nie używaj w pomieszczeniach, w których często włączasz i wyłączasz światło (np. łazienka) - pstrykanie co kilka minut skraca ich żywotność.
2. Gotuj w czajniku tylko tyle wody, ile potrzebujesz (jeśli wybierasz nowy czajnik, szukaj takiego bez minimalnej bezpiecznej ilości wody, tzn. z płytką zamiast wewnętrznej grzałki).
3. Pamiętaj o regularnej konserwacji urządzeń (np. usuwanie kamienia z czajnika, wymiana filtra w odkurzaczu, czyszczenie opraw oświetleniowych, rozmrażanie lodówki) - dzięki temu będą zużywać mniej prądu!
4. Wyłączaj/hibernuj komputer, kiedy odchodzisz od niego na dłużej niż pół godziny.
5. Jazda samochodem to duże ilości CO2 uwalniane do atmosfery. Jadąc do pracy wybierz rower, komunikację publiczną lub spacer. Jeśli musisz jechać samochodem, podrzuć kogoś, kto mieszka obok - nie będziesz nudzić się samotnie w korkach...
6. Nie zostawiaj ładowarki do telefonu w gniazdku, kiedy telefon już jest naładowany.
7. Przed wyjściem z biura sprawdź czy wszystkie urządzenia są wyłączone i nigdzie nie pali się światło, zwróć uwagę zwłaszcza na wspólne urządzenia, typu drukarki, czy ksero. Możesz też przykręcić odrobinę ogrzewanie i sprawdzić, czy wszystkie okna są zamknięte.
8. Nie zostawiaj urządzeń w trybie czuwania (stand-by), jeśli z nich nie korzystasz - wyłącz.
9. Wychodząc z pracy, wyłączaj drukarkę. Następnego dnia włącz ją dopiero wtedy, kiedy musisz coś wydrukować - w ten sposób oszczędzasz prąd i dajesz sobie chwilkę na zastanowienie, czy naprawdę potrzebujesz danego wydruku).
   Pamiętaj, aby drukować dwustronnie w ten sposób nie tylko oszczędzasz pieniądze, ale także drzewa, wodę i energię potrzebne do produkcji papieru. 
10. Zamawiając usługi kurierskie, wybieraj kurierów na rowerach.

Poszukaj w internecie kalkulatora CO2. Ułatwi on tobie i twoim współpracownikom policzenie, ile drzew należy posadzić, aby Ziemia złapała oddech po tygodniu pracy twojego biura. Raz na jakiś czas wybierzcie się na integracyjne sadzenie drzew. O offsecie zanieczyszczeń dowiesz się więcej na stronie www.aeris.eko.org.pl.

Oszczędzanie wody - dlaczego warto?

Racjonalne zużycie wody to nie tylko niższe rachunki za wodę, odprowadzanie ścieków czy ogrzewanie, ale także mniej energii zużytej do jej transportu, mniej chemikaliów użytych do jej uzdatnienia i oczyszczenia.

Często nie zdajemy sobie sprawy z tego, że woda w wielu miejscach na świecie jest jednym z najrzadszych zasobów naturalnych, wokół którego wybuchają konflikty, i którego brak powoduje głód i choroby. Warto zatem rozważnie korzystać z zasobów, które mamy, pamiętając, że dla setek milionów ludzi na świecie czysta woda lecąca z kranu to nieosiągalny luksus.

Oto kilka konkretnych rozwiązań, jak w swoim biurze używać wodę w sposób bardziej odpowiedzialny:

Zacznij od sprawdzenia, czy wasze krany i spłuczki nie przeciekają. Gdy są nieszczelne – napraw je (lub skorzystaj z usług hydraulicznych lokalnej spółdzielni socjalnej! Przez jeden cieknący kran w ciągu miesiąca ucieka tyle wody, ile wystarczyłoby do napełnienia całej wanny!

Kolejny krok: staraj się unikać zmywania pod bieżącą wodą. Przy zmywaniu biurowych naczyń wprowadź zasadę: korek w zlew, bowiem samo płukanie w czystej wodzie wystarczy, aby zachować higienę. Jeśli w biurze posiadacie zmywarkę do naczyń, uruchamiajcie ją dopiero, kiedy będzie pełna i korzystając z programu ekonomicznego.

Jeśli jest taka możliwość, w toalecie warto pamiętać o przyciskach oznaczających mniejszą lub większą ilość wody. Część spłuczek ma też przycisk "stop", hamujący dopływ wody, kiedy nie jest już potrzebna. Jeśli macie spłuczkę starego typu, która niepotrzebnie zużywa mnóstwo wody, możecie umieścić w zbiorniku plastikową butelkę z wodą z obciętym czubkiem, zmniejszając tym samym objętość wody spuszczanej podczas spłukiwania toalety.

Zaproponowane wyżej rozwiązania są łatwe do zastosowania i nie niosą ze sobą dodatkowych kosztów, ale czasem warto zainwestować, żeby móc później zaoszczędzić. Najpopularniejszym rozwiązaniem są wodooszczędne końcówki do kranów, które pozwalają nawet 5-krotnie zmniejszyć zużycie wody. Kojarzysz plastikowe rurki nakładane na krany – właśnie o taki patent chodzi. Wymiana spłuczek w toalecie na wodooszczędne może być bardziej kosztowna, ale warto pamiętać, że spłukiwanie toalety to średnio aż 1/3 codziennego zużycia wody, a dzięki oszczędnej, dwufazowej spłuczce możemy ograniczyć to zużycie nawet 4-krotnie!

Jeśli takie oszczędności nadal nie zadowalają ekologicznej duszy waszego biura albo planujecie remont, proponujemy pomyśleć o zamontowaniu instalacji do oczyszczania i ponownego użycia "szarej wody". "Szara woda", czyli woda ze zlewu, umywalki, zmywarki, prysznica czy wanny, stanowi aż 50-80% całej objętości ścieków. Po oczyszczeniu można jej używać do spłukiwania toalet oraz do podlewania kwiatów. Warto także zastanowić się nad zamontowaniem zbiorników na wodę deszczową - w końcu jest zupełnie darmowa ;-)

Zobacz więcej:
www.woda.org.pl
www.wodapitna.pl
www.naszbaltyk.pl
www.ccb.se
www.waterwise.org.uk
www.worldwater.org

Ekologiczne środki czystości

Każdego dnia do światowych zasobów wody trafiają 2 miliony ton zanieczyszczeń. Wody są degradowane przez ścieki komunalne, przemysłowe i pochodzące z rolnictwa, jak również przez zanieczyszczone opady atmosferyczne, odcieki z niezabezpieczonych składowisk odpadów, a także wycieki ropy i podwodne próby nuklearne. Bardzo szkodliwymi substancjami są także środki czystości wykorzystywane przez nas w domu czy w biurze. Zawierają one zazwyczaj wiele substancji szkodliwych dla środowiska, które w najlepszym wypadku z trudem (ulegają degradacji przez naturalne mikroorganizmy. Syntetyczne środki działają brutalnie na brud, ale także na naszą skórę, o czym wiedzą wszyscy, którzy muszą sprzątać czy zmywać w rękawiczkach. Zawierają one syntetyczne związki będące pochodnymi ropy naftowej, nie ulegające biodegradacji i często powodujące alergie. W odpowiedzi na to zagrożenie od ponad 30 lat rozwijają się firmy produkujące ekologiczne środki czystości - bezpieczne dla środowiska i dla człowieka, a jednocześnie skuteczne i bardziej wydajne od tradycyjnych. W Polsce ekologiczne środki czystości są coraz łatwiej dostępne, chociaż często też wykorzystuje się określenie "przyjazny dla środowiska" w odniesieniu do produktów, które specjalnie przyjazne nie są. Warto więc dokładnie czytać etykiety i sprawdzać, na czym ta "przyjazność" w konkretnym przypadku polega! Można ufać produktom oznaczonym Europejskim Znakiem Ekologicznym (Eco-label), ale można też znaleźć produkty spełniające ostrzejsze standardy np. w zakresie organiczności, biodegradowalności czy stosowania produktów ropopochodnych.

Marki dostępne w Polsce to m.in.:

Oktima - pierwsze polskie środki czystości z Europejskim Znakiem Ekologicznym Eco-label.

Sonnet - niewielka niemiecka firma, której wszystkie produkty są certyfikowane jako ekologiczne (Eco Garantie i Eco Control), kryteria dużo ostrzejsze niż Europejski Znak Ekologiczny, m.in. olejki eteryczne i surowce z upraw organicznych, wyprodukowane przy użyciu energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych, brak substancji petrochemicznych, 100% biodegradowalność.

Soluvert - francuska marka posiadająca Europejski Znak Ekologiczny, ale stosujące ostrzejsze standardy m.in. składniki w 100% biodegradowalne, opakowania w 100% nadające się do recyklingu, substancje aktywne pochodzenia roślinnego i brak sztucznych barwników.

Dodatkowo ekologiczne środki czystości możesz znależć w internetowym sklepiku ekologicznym: www.naturo.pl.

Wyposażenie biura

Biuro bez komputera? Niewyobrażalne! Urządzenia biurowe zużywają dużą część prądu, za który płaci wasza firma, tymczasem dzięki przemyślanym decyzjom o wyborze nowego sprzętu i właściwej eksploatacji można zaoszczędzić sporo energii! Warto jednak pamiętać, że energooszczędność to nie wszystko... Ogromne znaczenie dla środowiska mają często toksyczne związki chemiczne znajdujące się w urządzeniach elektronicznych, zwłaszcza jeśli nie są odpowiednio utylizowane. Oczywiście najlepiej byłoby je ograniczyć lub zupełnie wyeliminować i wiele firm nad tym pracuje, ale bardzo ważny jest również system odbioru i przetwarzania starego sprzętu.

Nie zapominajmy także o społecznej odpowiedzialności firm produkujących sprzęt biurowy. Pełne deklaracji raporty społeczne na stronach firm to jedno, ale pytajcie przede wszystkim o konkrety, zwłaszcza w kwestiach, które wy uznajecie za ważne np. zaangażowanie w handel bronią czy produkcję energii atomowej, przestrzeganie praw pracowniczych w relacjach z dostawcami czy współpraca z reżimami.

Sprzęt biurowy - jakie korzyści z dobrego wyboru?

• niższe koszty eksploatacji
• zmniejszenie ilości niebezpiecznych odpadów
• wspieranie firm społecznie i ekologicznie odpowiedzialnych

Sprzęt biurowy – konkretne rozwiązania

1. Zastanów się, czy na pewno potrzebujecie nowego sprzętu. Może dacie radę wspólnie korzystać z jednej drukarki? Zwłaszcza, że ostatnio przecież staracie się drukować jak najmniej... :-)
2. Czasem warto też poszukać sprzętu używanego, który można tanio kupić lub nawet dostać za darmo. Ilość energii koniecznej do wyprodukowania jednego komputera, a później jego utylizacji jest tak duża, że opłaca się korzystać ze starego sprzętu, nawet, jeśli nie jest tak energooszczędny. Dzięki temu na wysypiska trafia też mniej szkodliwych odpadów! Sprawdź np. www.daryrzeczowe.pl. Jeśli sprzęt, którego już nie potrzebujesz, jest nadal sprawny - oddaj go komuś, komu się przyda.
3. Jeśli kupujesz nowy sprzęt, warto wybrać nowsze technologie. Czy wiesz, że laptop zużywa średnio o 50 do 80% mniej energii niż klasyczny pecet, a monitor LCD o połowę mniej energii niż monitory starego typu? Cena może być wyższa, ale zaoszczędzisz na rachunkach.
4. Wybieraj urządzenia wielofunkcyjne, zużywają o połowę mniej energii niż drukarka, kopiarka, faks i skaner oddzielnie. Rankingi energooszczędnych sprzętów AGD/RTV znajdziesz na www.energooszczedneagd.kape.gov.pl lub www.topten.info.pl.
5. Przed zakupem drukarki sprawdź koniecznie, czy posiada ona opcję dwustronnego drukowania.
6. Szukaj produktów z certyfikatem TCO przyznawanym produktom przyjaznym dla środowiska oraz dla osób, które ich używają, lub z unijnym certyfikatem energooszczędności Energy Star. Inne przyjazne znaki to m.in. unijnyEco-label czy niemiecki Błękitny Anioł.
7. Jeśli chcesz sprawdzić, czy twoja ulubiona firma naprawdę dba o ochronę środowiska, zajrzyj do rankingu Green Electronics, przygotowywanego regularnie przez Greenpeace. Sony Ericsson, Samsung i Sony to firmy, które konsekwentnie starają się eliminować toksyczne związki chemiczne ze swoich produktów i dbają o ich recykling, natomiast Nintendo, Philips i Microsoft to firmy, które lepiej omijać.
8. Zwracaj uwagę, czy firmy, których produkty wybierasz, poważnie traktują swoje zobowiązania dotyczące społecznej odpowiedzialności. Czy chciał/abyś, aby twoje pieniądze trafiły do firmy, która narusza prawa pracownicze, współpracuje z reżimami autorytarnymi czy zajmuje się handlem bronią? Firmy takie jak Brother, Hewlet Packard, Samsung, Canon, Apple czy IBM były oceniane jako przestrzegające standardów etycznych przez niezależne organizacje konsumenckie (więcej www.ethiscore.org lub www.gooshing.co.uk). Warto poświęcić chwilę na poszukanie w internecie odpowiednich informacji zanim wydasz pieniądze.
9. Kiedy sprzęt się popsuje, często dochodzimy do wniosku, że wyrzucenie go i kupienie nowego jest bardziej opłacalne niż naprawa. Niekoniecznie! Zanim wyrzucisz, sprawdź, ile będzie kosztowała naprawa i pamiętaj, że koszty kupienia nowego to nie tylko pieniądze, które płacisz w sklepie, ale także energia potrzebna do jego wyprodukowania i utylizacji zużytej elektroniki, często zawierającej niebezpieczne związki chemiczne.
10. Odpady elektryczne i elektroniczne są jednymi z najbardziej złożonych odpadów, z jakimi mamy do czynienia. Pamiętaj, że sprzętu elektronicznego nie wolno tak po prostu wyrzucić do śmieci. Możesz albo oddać go do sklepu przy zakupie nowego (przyjęcie starego sprzętu jest obowiązkiem sklepu!) albo zawieźć do specjalnego punktu przyjmowania takich odpadów. Ich bazę danych dla każdego województwa znajdziesz na stronie www.elektrosmieci.pl.

Wyprzedź kolejne zakupy elektroniczne w twoim biurze, zabłyśnij wiedzą i już teraz odwiedź stronę projektu Make IT Fair poświęconego społecznym i ekologicznym aspektom produkcji sprzętu elektronicznego.

Segregacja odpadów - dlaczego warto?

• Biuro to miejsce, gdzie powstaje mnóstwo odpadów - przede wszystkim papierowych. Niefrasobliwie wyrzucone do zwykłego kosza, ulegają zamoczeniu i zabrudzeniu (nie można ich już odzyskać!) oraz trafiają na wysypiska. Budowa nowych wysypisk powoduje zaś degradację środowiska oraz konflikty społeczne (jak wiadomo nikt nie chce mieszkać w sąsiedztwie śmierdzącej góry śmieci). Aby do biura trafił nowy papier, najczęściej trzeba także wyciąć nowe drzewa. Na szczęście wcale nie musi tak być, bo zamiast tego można znacznie lepiej wykorzystać drzewa już ścięte!
• Śmieci warto segregować także dlatego, by twoje biuro mogło zaoszczędzić pieniądze na ich wywozie. A jest co oszczędzać, bo od 1 stycznia 2008 roku opłata środowiskowa związana z wywozem odpadów wzrosła aż o 475%. Efektem tego jest podniesienie stawek przez firmy przewozowe (w niektórych miejscowościach prawie dwukrotnie!).
• Kolejną zaletą segregacji śmieci w biurze jest wzrost świadomości ekologicznej osób pracujących w biurze i ich gości, czego efektem jest nie tylko ograniczenie zużycia papieru i innych artykułów biurowych (a zatem kolejne oszczędności...), ale przede wszystkim wypracowanie dobrych nawyków, które później z powodzeniem można przenieść do domu. Z korzyścią dla nas wszystkich!

Segregacja odpadów krok po kroku:

Krok pierwszy – logistyka: Zacznijcie od spotkania, podczas którego wspólnie przedyskutujecie, jak najlepiej rozwiązać kwestię segregacji odpadów w Waszym biurze i dlaczego warto o tym pomyśleć (możecie wykorzystać prezentację projektu Etyczne Biuro warszawskiej Grupy eFTe). Nie wystarczy samo ustawienie koszy do segregacji w biurze – wszyscy powinni wiedzieć dokładnie, co gdzie wrzucać. Wcale nie jest to takie proste, gdyż różne firmy wywozowe mają różne wymagania (najlepiej skonsultować się bezpośrednio z firmą, która odbiera śmieci z waszego biura).

Krok drugi - praktyka: Najłatwiej jest wywiesić listę odpadów, które wrzucamy do koszy oraz tych, których nie wolno tam wrzucać. Dobrze jest zostawić wolne miejsca na liście, bo na pewno pojawią się jakieś odpady trudne do zaklasyfikowania. Poza tym nieoceniona jest także lista dobrych praktyk (odkręcanie nakrętek, zgniatanie butelek, płukanie plastikowych opakowań po produktach pożywczych, usuwanie zszywek itp.), którą również będzie można uzupełniać. Na liście powinna też znaleźć się informacja o odpadach, które powinny trafiać do specjalnych punktów np. opisane wyżej urządzenia elektroniczne, baterie czy przeterminowane lekarstwa. Telefon do Infolinii Czystość (0 800 800 117) pozwoli Wam błyskawicznie ustalić, gdzie jest najbliższy Wam punkt ich odbioru. Informacje te znajdziecie także w bazie punktów utylizacji elektrośmieci.

Krok trzeci – kolejne wyzwania: Pamiętajcie również o ograniczaniu ilości produkowanych śmieci, np. poprzez wykorzystywanie jednostronnie zadrukowanego papieru czy wybieranie produktów w dużych opakowaniach. Zamiast brzydkich foliówek wybierzcie lniane lub bawełniane torby, zamiast plastikowych czy styropianowych kubków, ceramiczne. Mniej śmieci, a przecież nie od dziś wiadomo, że kawa najlepiej smakuje z własnego kubka. Robiąc zakupy do biura, szukajcie produktów pochodzących z odzysku (np. papier z recyklingu) lub używanych. Zwróćcie też uwagę na to, czy produkt, który wybieracie, może być łatwo przetworzony czy będzie zalegał na wysypisku w nieskończoność (np. twarde, lakierowane teczki).

Więcej informacji o segregacji na stronie Fundacji Wspierania Inicjatyw Ekologicznych - www.segregacjaodpadow.eco.pl, stronie Fundacji Nasza Ziemia - www.recykling.pl oraz stronie tematycznej Greenpeace - www.greenpeace.pl/segreguj_smieci/