To co było nie do pomyślenia jeszcze kilka lat temu staje się realnym trendem dziś. Mamy nadzieję, że przedstawiony poniżej krótki przegląd najważniejszych regulacji wprowadzonych ostatnio w Europie i Stanach Zjednoczonych to tylko początek drogi ku większej transparentności i odpowiedzialności dużych korporacji oraz kontroli obywateli nad ich łańcuchami dostaw.

 

• W kwietniu 2011 wchodzi w życie Ustawa Antykorupcyjna (Bribery Act) w Wielkiej Brytanii. Ustawa jest postrzegana jako bardzo restrykcyjny i szeroki zbiór regulacji idących znacznie dalej niż jej odpowiednik w Stanach Zjednoczonych (Foreign Corrupt Practices Act – FCPA). Z perspektywy łańcucha dostaw wartym zaznaczenia jest, że ustawa ma zasięg pozaterytorialny i zawiera przepisy, które odnoszą się zarówno do firm brytyjskich, które operują w granicach jak i poza granicami Wielkiej Brytanii, a także wszystkich firm, niezależnie od pochodzenia, które działają na terenie tego kraju. W związku z tym, że ustawa nie wprowadza rozgraniczenia na łapówki pośrednie i bezpośrednie, wymusza na firmach odpowiedzialność także za łapówki wręczane przez ich podwykonawców lub innych partnerów biznesowych działających na korzyść firmy. Więcej na temat tego jak ustawa wpływa na łańcuchy dostaw firm można przeczytać w opracowaniu Transparency International.

 

• Wraz z wprowadzeniem w Stanach Zjednoczonych Ustawy Dodd-Frank (Dodd-Frank Act) w 2010, firmy muszą nie tylko ujawniać czy używane w ich produktach tzw. “krwawe minerały” (”conflicts minerals”) takie jak złoto, cyna, wolfram i tantal pochodzą z Demokratycznej Republiki Konga, ale także raportować zgodnie z systemem zasad należytej staranności (due dilligence)¹⁾ jeśli pochodzą. Pomimo, że zapis ten dotyczy tylko firm działających na rynku amerykańskim, jest wysoce prawdopodobne i oczekiwane, że Komisja Europejska wprowadzi podobne, a może nawet szerzej idące regulacje dla krajów członkowskich. Więcej na ten temat pisał niedawno na łamach Guardiana Marshall Chase.

 

• Kalifornijska Ustawa o Przejrzystości Łańcucha Dostaw (The California Transparency in Supply Chains Act) jest inicjatywą prawną, która wymusza na firmach ujawnianie ich strategii i działań na rzecz zwalczania niewolnictwa i handlu ludźmi. Ważnym wymogiem jest konieczność bezpośredniego udostępnienia takiego sprawozdania konsumentom poprzez dostęp ze strony głównej firmy.

 

• W październiku 2010 Unia Europejska przyjęła Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 995/2010 ustanawiające obowiązki podmiotów wprowadzających do obrotu drewno i produkty z drewna. Rozporządzenie jest efektem unijnego programu FLEGT²⁾ i zakazuje wprowadzania na rynek europejski drewna i produktów z drewna pochodzących z nielegalnej wycinki lasów a także nakazuje podmiotom wprowadzającym na rynek europejski drewno i produkty z drewna podlegać systemowi zasad należytej staranności, a podmiotom handlowym w łańcuchu dostaw obowiązek podawania podstawowych informacji o swoim dostawcy oraz odbiorcy, aby umożliwić identyfikowalność tych produktów. Rozporządzenie ma wejść w życie 3 marca 2013 i obejmować wszystkie 27 krajów członkowskich.

 

Oprócz przedstawionych powyżej twardych regulacji prawnych, firmy powinny także sprostać „miękkim” wytycznym takim, jak np. zrewidowane w maju br. wytyczne OECD dla przedsiębiorstw międzynarodowych czy wytyczne ONZ dot. biznesu i praw człowieka przyjęte przez Radę Praw Człowieka ONZ w czerwcu br. o których pisaliśmy tutaj.

 

Patrząc na powyższe regulacje i wytyczne widzimy, ze najważniejszym wyzwaniem dla zwiększenia społecznej i środowiskowej odpowiedzialności dużych firm jest posiadanie przez nie wystarczającej wiedzy na temat własnych łańcuchów dostaw, w tym dokładnych informacji na temat miejsc i warunków wszystkich etapów produkcji. A jak wiemy na przykładzie francuskiego giganta Carrefour’a – któremu udowodniliśmy w tamtym roku, że nie miał prawdziwych i pełnych informacji o swoich dostawcach – taka wiedza nie jest jeszcze niestety na porządku dziennym w korporacjach.

 

 

 

Opracowano m.in. na podstawie: Peder Michael Pruzan-Jorgensen “Regulating supply chain sustainability”, Guardian Professional Network