Pestycydy są sztucznie syntezowanymi substancjami chemicznymi albo ich mieszaninami, stosowanymi jako środki ochrony roślin przed szkodnikami. Zazwyczaj klasyfikuje się je ze względu na to, jakie organizmy zwalczają. Insektycydy zabijają owady, herbicydy niszczą chwasty a fungicydy grzyby. Warto podkreślić, że mówimy tutaj głównie o pestycydach syntetycznych, nie naturalnych (do takich należy np. czosnek).

 

Pestycydy można również wyróżniać ze względu na rodzaj używanych substancji chemicznych:

 

 

 

Obecnie większość owoców i warzyw, pochodzących z upraw konwencjonalnych, zawiera pozostałości pestycydów. Koszyk truskawek czy kiść winogron może zawierać pozostałości nawet 10-15 różnych pestycydów. W efekcie przeciętny konsument narażony jest na codzienny kontakt w tymi chemikaliami. 

 

 

Na negatywne efekty działania pestycydów narażone są przede wszystkim małe dzieci. Szczególnie niebezpieczny jest kontakt z tymi substancjami w życiu płodowym. Pestycydy uszkadzają układ immunologiczny oraz system nerwowy, powodują zaburzenia krążenia i wady narządów moczowo-płciowych. Prenatalna ekspozycja na pestycydy może mieć również wpływ na inteligencję, powodować negatywne efekty behawioralne oraz powstawanie nowotworów (szczególnie białaczek)

 

Drugą grupą cierpiącą z powodu kontaktu z pestycydami są osoby zatrudnione w rolnictwie i ich rodziny. Jak wynika z raportu niemieckiego oddziału  Oxfamu „Słodkie owoce, gorzka prawda” pracownicy plantacji i ich rodziny są często narażeni na kontakt z toksycznymi pestycydami, nie mając żadnych środków ochronnych. Na plantacjach ananasów w Kostaryce stosuje się kilka wysokotoksycznych pestycydów, między innymi oxamyl, zaliczony przez Światową Organizację Zdrowia do kategorii ostrej toksyczności. Pracownicy plantacji zwracali w wywiadach uwagę na wysoki odsetek osób z niepełnosprawnościami, poronień i zachorowań na raka. Często także skarżyli się na zawroty głowy, mdłości i alergie skórne.

 

 

Rolnictwo ekologiczne wydaje się być szansą na produkowanie żywności wolnej od szkodliwych pestycydów. W gospodarstwach ekologicznych zabronione jest stosowanie syntetycznych środków ochrony roślin, co wpływa nie tylko na jakość produktów, ale również na zdrowie rolników. Badania porównawcze pracowników plantacji, na których stosowano pestycydy oraz pracowników z plantacji ekologicznych dowodzą, że ci pierwsi nie tylko cierpią z powodu gorszego samopoczucia i trudniej im się zregenerować w czasie wolnym od pracy z powodu odczuwanych objawów, ale także są bardziej narażeni na choroby nowotworowe, m.in. chłoniaki nieziarnicze i białaczkę.

 

Warto podkreślić również znaczenie innych systemów certyfikacji produktów na kwestie związane z używaniem środków chemii rolnej. Np. w systemie Fairtrade stosowanie pestycydów jest dozwolone, ale podlega pewnym restrykcjom, np. zakazane jest użycie oxamylu i terbufosu.

 

Fakt: Na konwencjonalnej plantacji bananów w Kostaryce, używa się średnio 104 kg pestycydów rocznie na hektar. Dla porównania, na plantacjach należących do spółdzielni drobnych producentów bananów Fairtrade ASOGUABO, używa się 15 kg pestycydów rocznie na hektar.[1]

 

Fakt: Pozostałości pestycydów są powszechnie znajdowane w produktach spożywczych pochodzących z upraw konwencjonalnych. Żywność taka zazwyczaj jest skażona mieszanką kilkunastu środków ochrony roślin. Szkodliwe substancje dostają się do organizmu w formie „koktajlu” pestycydów.

 

 

 

 

Bibliografia:

Rick Smith, Bruce Lourie "Mordercza gumowa kaczka", Wydawnictwo Sonia Draga, 2010

 

---