Korporacje. Czas na regulacje
Środa, 18.05.2022. Katarzyna Salus
grafika: Anita Korynek
Prawo nie nadąża za globalizacją. Korporacje, korzystając ze swojej uprzywilejowanej pozycji, wyzyskują ludzi i środowisko. Jednostkowe działania mają sens, ale pracownicy i pracownice w krajach globalnego Południa potrzebują skutecznych regulacji prawnych, które zapewnią im bezpieczeństwo oraz godne warunki życia.
Każdy kęs naszej żywności to przyzwolenie na wyzysk pracowników, zatruwanie gleby i wód gruntowych pestycydami albo odbieranie ziemi lokalnym społecznościom. Wszystko to dzieje się po to, żeby wielkie korporacje i sieci supermarketów mogły produkować żywność coraz szybciej, coraz taniej i w coraz większej ilości.
Bezwzględna działalność międzynarodowych korporacji w krajach globalnego Południa pozbawia ziem rdzennych mieszkańców, prowadzi do wylesiania, zanieczyszcza glebę i wodę oraz idzie w parze z łamaniem podstawowych praw człowieka.
Przykład sieci McDonald's
Fundacja Kupuj Odpowiedzialnie właśnie opublikowała raport niezależnej brazylijskiej organizacji Repórter Brasil, która wzięła pod lupę amerykańskiego giganta fast food’ów McDonald’s. Wyniki śledztwa można przeczytać w najnowszym raporcie „McDonald’s. Ślad giganta”, który publikujemy na naszej stronie (DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ). Raport obrazuje szereg problemów społecznych i środowiskowych dotyczących sieci dostawców zaopatrujących McDonald’s w kawę, sok pomarańczowy, wołowinę oraz soję. Ze względu na swoją wielkość i zasięg działalności McDonald’s zajmuje znaczącą pozycję w kilku globalnych łańcuchach dostaw i wywiera istotny wpływ na politykę żywnościową.
ZOBACZ RAPORT
Co ma wspólnego planowana dyrektywa o łańcuchach dostaw z McDonald's? Właściwie skonstruowana dyrektywa skutecznie zobowiązywałaby firmy do monitorowania calego łańcucha dostaw i eliminowania problemów spolecznych i środowiskowych. Problemy związane z globalnymi łańcuchami dostaw, tylko pozornie nas nie dotyczą. Prowadzanie rabunkowej gospodarki w krajach, gdzie wytwarza się żywność na rynek europejski wiąże się bezpośrednio z pogłębieniem kryzysu klimatycznego i łamaniem praw człowieka.
Unia Europejska twierdzi, że chce chronić prawa człowieka i wytyczać drogę do zrównoważonej przyszłości. Ale europejskie firmy od dziesięcioleci wyzyskują pracowników, zwłaszcza w biedniejszych krajach. Przesiedlają społeczności, pozostawiając je bez domów i sposobów na przetrwanie. Lub ścinają wiekowe drzewa dla zysku korporacji.
Dyrektywa UE, czyli co musi się zmienić
Konieczne są odpowiednie regulacje prawne zobowiązujące firmy do odpowiedzialności za swoją działalność produkcyjną w całym łańcuchu dostaw. Jako konsumenci mamy na to wpływ i możemy wymagać tego od naszego rządu oraz firm.
Okazją do tego jest nowa dyrektywa UE w zakresie zrównoważonego rozwoju, która została ogłoszona przez Komisję Europejską 23 lutego 2022 r. Wiążące regulacje prawne są kluczem do zagwarantowania godnych warunków pracy oraz ochrony środowiska i klimatu: mogą sprawić, że koncerny będą pociągane do odpowiedzialności za szkody, które powodują w swoich łańcuchach dostaw.
Skuteczne unijne prawo zharmonizuje przepisy we wszystkich państwach członkowskich UE i stworzy uczciwe warunki dla wszystkich podmiotów, takie, według których ochrona praw człowieka i środowiska jest obowiązkowa.
Opublikowany projekt dyrektywy unijnej zawiera jednak istotne mankamenty, które mogą uniemożliwić osiągnięcie pozytywnego wpływu dyrektywy, jakiego potrzebują ludzie i planeta. Fundacja Kupuj Odpowiedzialnie wraz z 220 organizacjami z Europy opublikowała stanowisko w tej sprawie.
Domagamy się prawa, które:
- Sprawi, że koncerny będą szanować prawa człowieka, środowisko i klimat.
- Nałoży na firmy surowe obowiązki, aby zapobiegać szkodom i je eliminować.
- Nałoży na spółki-matki odpowiedzialność za szkody na dowolnym etapie ich łańcucha dostaw. Żadnych luk!
- Zagwarantuje związkom zawodowym zbiorowe negocjacje, a przedstawicielom pracowników realny głos w zakresie należytej staranności na każdym kroku.
- Zmusi firmy do ograniczania emisji w swoich działaniach.
- Chroni planetę poprzez pociąganie firm do odpowiedzialności za wszelkie szkody wyrządzone środowisku.
- Stosuje wymogi należytej staranności do wszystkich relacji biznesowych wzdłuż ich łańcuchów działań.
- Umożliwia osobom poszkodowanym przez złe praktyki biznesowe, związkom zawodowym i społeczeństwu obywatelskiemu dochodzenie sprawiedliwości w sądach UE.
- Konsultuje się ze wszystkimi, na których działalność biznesowa ma lub może mieć wpływ i w razie potrzeby uzyskuje ich zgodę.
- Daje organom ścigania uprawnienia do dokładnego badania i nakładania sankcji na firmy.
▼ rozwiń
Poradnik dla aktywistek i aktywistów
Aby zmotywować do zaangażowania się w proces na rzecz wprowadzenia skutecznego unijnego prawa o łańcuchach dostaw, udostępniamy poradnik dla aktywistek i aktywistów, który podsumowuje postulaty naszej inicjatywy i przedstawia argumenty, które mogą okazać się pomocne – czy to w dyskusjach na stoiskach informacyjnych, czy w rozmowach z liderami politycznymi. UE jest trzecią największą gospodarką świata. Działajmy razem, by powiązać tę gospodarczą siłę z ochroną praw człowieka, środowiska i klimatu!
POBIERZ PORADNIK
Kampania KORPORACJE CZAS NA REGULACJE
Kampania KORPORACJE. CZAS NA REGULACJE, którą realizujemy wspolnie z kilkudziesięcioma organizacjami z calego świata, ma na celu doprowadzenie do skutecznych zmian w prawie, które uchronią ludzi i środowisko. W ramach kampanii w maju 2022 zorganizowaliśmy ogólnoeuropejskie tygodnie akcji, aby pokazać konsekwencje jakie niosą warunki panujące w funkcjonującym dziś systemie żywnościowym. We wrzesniu 2022 rozpoczyna się ogolnoeuropejska kampania mająca nakłonić decydentów unijnych do konkretnych działań.
Dlaczego to jest ważne?
Unia Europejska twierdzi, że chce chronić prawa człowieka i wytyczać drogę do zrównoważonej przyszłości. Ale europejskie firmy od dziesięcioleci wyzyskują pracowników, zwłaszcza w biedniejszych krajach. Przesiedlają społeczności, pozostawiając je bez domów i sposobów na przetrwanie. Lub ścinają wiekowe drzewa dla zysku korporacji.
Ludzie i planeta zbyt długo płaciły cenę za nieuczciwe korporacje. Sprawiedliwszy świat jest możliwy. Taki, w którym biznes szanuje prawa pracowników oraz życie i środki do życia społeczności, wyciąga producentów z ubóstwa i pozwala prosperować planecie. Taki, w którym ludzie na całym świecie mogą dochodzić sprawiedliwości, jeśli zostali skrzywdzeni przez zły biznes. Dzięki przepisom, które pociągają firmy do odpowiedzialności, produkty, których potrzebujemy, nie będą już skażone cierpieniem i zniszczeniem.
W maju 2022 odbyły się dwa tygodnie wzmożonych działań kampanijnych, podczas których kilkanaście organizacji zaangażowanych w projekt "Nasza żywność. Nasza przyszłość" organizowało spotkania, happeningi oraz kampanie edukacyjne.
Zobacz co się działo w Polsce
W dniach od 26-28 maja będziemy gościliśmy dwie aktywistki z Brazylii: Alice Pataxó i Tejubi Uru Eu Wau Wau.
Można było z nimi porozmawiać podczas kilku wydarzeń:
GDZIE: KINOTEKA
KIEDY: 26 MAJA, 18:00
GDZIE: WRZENIE ŚWIATA
KIEDY: 27 MAJA, 18:00
Rozmowa Artura Domosławskiego z Alice Pataxó i Tejubi Uru Eu Wau Wau. Spotkanie moderował Jędrzej Dudkiewicz.
Podczas rozmowy zostały poruszone kwestie konsekwencji globalnych łańcuchów dostaw. Alice i Tejubi mówiły o tym, jakim stopniu te konsekwencje dotykają mieszkańców Brazylii, w której europejskie kraje zaopatrują się m.in. w mięso, soję i kawę oraz jakie są faktyczne konsekwencje działalności międzynarodowych firm, które nie podlegają skutecznym regulacjom.
- Happening: Korporacje. Czas na regulacje
GDZIE: BULWARY WIŚLANE OBOK CENTRUM NAUKI KOPERNIK
KIEDY: 28 MAJA, 16:00
Happening miał na celu zwrócić uwagę na łamanie praw człowieka, intensywną eksploatację i zanieczyszczanie środowiska poza granicami UE. Powstał symboliczny krąg ludzi reprezentujący globalne łańcuchy dostaw.
Zobacz zdjęcia
▼ rozwiń
- Billboardy na ulicach największych polskich miast
W marcu ogłosiliśmy konkurs na plakat społeczny, który miał za zadanie zachęcać do przyjęcia zrównoważonych wzorców konsumpcji i aktywnego wspierania zrównoważonych łańcuchów dostaw żywności, uczciwych stosunków handlowych, poszanowania praw człowieka i praw pracowniczych oraz zrównoważonego rozwoju i dbałości o środowisko. Konkurs cieszył się ogromnym zainteresowaniem - otrzymaliśmy ponad 120 zgłoszeń!
Laureatką konkursu została Anita Korynek. Jej plakat można było podziwiać w czerwcu 2022 - pojawił się na bilboardach na ulicach kilku największych polskich miast.
Komentarze
