Kupuj żywność do własnych pojemników
Wtorek, 29.06.2021. Dominika Cieślar, Grażyna Latos
Fot. Markus Spiske on Unsplash
Ostatnimi czasy takie pojęcia jak: „zero waste” czy „less waste”, stają się coraz bardziej popularne…, ale co to tak naprawdę dla nas konsumentów/ek oznacza w praktyce? Czy w dzisiejszych czasach potrafimy być w 100% zero waste? Odpowiedź wydaje się prosta. Oczywiście, że nie. Nawet inicjatorka globalnego ruchu i autorka bestsellerowej książki „Zero Waste” Bea Johnson, nie była w stanie wyeliminować śmieci w stopniu absolutnym. Ale czy to oznacza, że nie powinniśmy dążyć do ograniczenia?
Aby ułatwić Wam poruszanie się po „odpowiedzialnym świecie” z pomocą przychodzi działanie w duchu „less waste”. Jest to nic innego jak wprowadzanie zmian i ograniczeń tam, gdzie potrafimy to robić i na tyle, na ile jesteśmy w stanie to uczynić. Bez zbędnej presji, wygórowanych oczekiwań i zbyt wysokiej poprzeczki, którą sobie zawieszamy.
Less waste a zero waste?
Wydawać by się mogło, że pojęcia te są do siebie bardzo zbliżone, więc co tak właściwie je odróżnia? Pewnym jest fakt, że obie te filozofie dążą do ograniczenia i minimalizowania potencjalnie generowanych odpadów.
Zero Waste to nic innego jak styl życia, zgodnie z którym człowiek robi wszystko, by generować jak najmniej odpadów, a tym samym nie przykładać swojej cegiełki do już i tak zanieczyszczonego środowiska. Osoby starające się żyć „bezodpadowo” dbają o to, aby wszystkie odrzucane, wadliwe, niepotrzebne materiały, stały się zasobem możliwym do ponownego wykorzystania.
Fot. Jasmin Sesler on Unsplash
Less Waste jest natomiast nieco niżej zawieszoną poprzeczką, bardziej osiągalną do zastosowania w codziennym życiu. Nie mówi o tworzeniu gospodarki o obiegu zamkniętym, w której ilość odpadów jest jak najbardziej zbliżona do zera. Mówi o tym by tych odpadów, tego marnowania było po prostu coraz mniej[1].
Sklepy zero waste
Idea, która przyświeca sklepom zero waste, jest prosta. Chodzi o możliwość robienia zakupów bez niepotrzebnych opakowań, a więc o ograniczanie produkowanych śmieci. Choć w ich asortymencie dominuje żywność – zwłaszcza produkty sypkie typu kasze, ryże, makarony, mąki, przyprawy i orzechy (coraz więcej sklepów sprzedaje też produkty ciekłe, np. oleje i octy, które można zabrać we własnych butelkach), w ofercie znajdziemy też kosmetyki czy środki czystości.
Przykładowe sklepy zero waste:
- Avocado (Gdańsk)
- Bez Pudła (Wrocław)
- BIOrę (Poznań)
- DEKO Zakupy (Warszawa
- Ekoty (Warszawa)
- Kooperatywa Dobrze - sklep zero waste (Warszawa)
- Kubek z Przyprawami (Gdańsk)
- LUZEM (Kraków)
- Luuuzem (Chorzów)
- Mało Wiele (Warszawa)
- Mniej Więcej (Warszawa)
- Napełnialnia (Warszawa)
- Na Gramy (Łódź, Warszawa, Wrocław)
- Na wagę zdrowia (Zamość)
- Odważnik (Warszawa)
- Planetarianie (Warszawa)
- Siejba (Ostrzeszów, Kępno, Ostrów Wielkopolski, Poznań, Kalisz)
- Zielony Smak (Warszawa)
- Ziemiosfera (Gdańsk)
Fot. Markus Spiske on Unsplash
Pamiętaj, że odpowiedzialne zakupy możesz zrobić nie tylko w sklepach zero waste, ale też np. na bazarach i w osiedlowych sklepikach. Jeśli zdecydujesz się na zakupy w kooperatywie spożywczej lub na ekologicznych targowisku, możesz liczyć nie tylko na wysoką jakość sprzedawanych produktów, ale często także na odpowiedzialne opakowanie. Zakupy zero waste możesz zrobić nawet w dużych marketach, ale pod warunkiem, że wybierzesz produkt bez opakowania. Zwykle będą to produkty na wagę, które spakujesz np. we własną lnianą torbę czy woskowijkę. Jakie inne wielorazowe opakowania mogą Ci się przydać?
Fakt: Niestety, większość osób by zapakować warzywa i owoce korzysta z popularnych „zrywek”, ale ich przeciętne życie trwa nie więcej niż 20 minut. Po tym czasie lądują w śmietniku i rozkładają się kilkaset lat.
Z czym do sklepu?
W sklepach zero waste własne opakowania są koniecznością, ale przydają się one także w typowych marketach, w których kupujesz warzywa i owoce, świeże pieczywo czy produkty na wagę. Jeśli produkt będzie warzony przez obsługę sklepu, wystarczy wcześniej uprzedzić, że mamy np. własne pudełko. Dziś takie rozwiązania spotykają się już nie tylko z akceptacją, ale nawet z uznaniem. Które wielorazowe opakowania sprawdzają się najlepiej?
- Korzystaj z wielorazowych toreb podczas robienia zakupów. Reklamówki jednorazowe na szczęście odchodzą do lamusa. Zrób wszystko by przyspieszyć ten proces eliminacji niepotrzebnego plastiku.
- Zastąp popularne plastikowe „zrywki” wielorazowymi woreczkami na owoce, warzywa i pieczywo. Możesz je kupić albo samodzielnie uszyć ze starej firanki czy obrusa. Woreczki kupisz np. tu: Sakwabag, Torbacze, Sklepik FKO
- Słoiki idealnie nadają się do ponownego wykorzystania. Kto z nas nigdy nie wykorzystał zużytego słoika ponownie np. do przetworów, dżemów czy innych rarytasów?
- Pojemniki na żywność. Dobrze jest wyrobić sobie nawyk noszenia własnych pojemników, w które możesz zapakować jedzenie. Sprawdzają się idealnie do tego, by zapakować w nie sałatkę do pracy czy wziąć „na wynos” danie z restauracji.
- Woskowijki. Zwykle korzysta się z nich jako zamiennik folii aluminiowej – do zapakowania kanapek czy zakrycia miseczki z sałatką. Świetnie sprawdzą się jednak także w sklepach zero waste – zwłaszcza na produkty w plasterkach, np. ser żółty. Także na te w kostkach, jak mydło i szampon.
- Jeśli często pijesz kawę na mieście, może warto zainwestować w kubek termiczny, który zastąpi te jednorazowe.
- Miej przy sobie własną butelkę na wodę. Plastikowe butelki są passé z wielu powodów. Co ważne, chodzi nie tylko o zanieczyszczenie planety, ale także o Twoje zdrowie[2].
Fot. Quokkabottles on Unsplash
Fakt: Do produkcji plastikowych butelek używa się polipropylenu (PP) oraz politereftalanu etylenu (PET) czyli substancji, których cząsteczki stanowią najczęstszy rodzaj mikroplastiku. Z butelki mikroplastik przedostaje się do wody, a następnie, w wyniku jej spożywania, do organizmów zwierząt i ludzi, w których może się kumulować, i którym może szkodzić.
Wiele akcesoriów do zakupów zero waste kupisz także w samych sklepach zero waste. Najbardziej ekologiczny wybór to często nadal zakupy stacjonarne. Przesyłkę pocztową trzeba bowiem zapakować. Choć niektóre sklepy wysyłkowe mają opcję opakowania less waste, np. w postaci kartonów z odzysku, to nadal nie jest to jednak normą. Jeśli już jednak sklep daje nam taką możliwość, warto z niej korzystać. Zawsze warto sprawdzać co dana firma robi, by przesyłki były bardziej ekologiczne.
Bibliografia:
[1] Less Waste a Zero Waste, https://less-waste.pl, (21.06.2021).
[2] Zakupy less waste czyli jak kupować żywność do własnych pojemników, Fundacja Kupuj Odpowiedzialnie, Kraków 2021
Komentarze