W marcu 2015 roku, po tym jak przedstawiciele Human Rights Watch przeprowadzili wywiady z pracownikami 73 fabryk tekstylnych, światło dzienne ujrzał wstrząsający raport “Work Faster or Get Out” Labor Rights Abuses in Cambodia’s Garment Industry , w którym ujawniono, jak giganci odzieżowi biorą udział w łamaniu praw pracowniczych w Kambodży. Praca dzieci, molestowanie seksualne, dyskryminacja kobiet w ciąży, brak urlopów zdrowotnych, przymusowe nadgodziny i praca w dni ustawowo wolne bez dodatkowego wynagrodzenia to część problemu. Inną jest zatrudnianie pracowników na krótkoterminowe umowy, które pracodawcy mogą z łatwością zerwać oraz zwalczanie związków zawodowych.

 

 

Wydaje się, że przez pięć lat od ukazania się raportu, w związku z działalnością organizacji pozarządowych broniących praw pracowników, marki nieco lepiej zrozumiały swoją odpowiedzialność, a sytuacja w Kambodży nieco się poprawiła. A jednak, kiedy pod koniec czerwca 2020 roku należąca do Ramatex firma Violet Apparel została zamknięta z dnia na dzień, jej pracownicy stracili zatrudnienie nie tylko bez odpraw, ale i bez wypłaty zaległych pensji. I w tej właśnie sytuacji Nike, największy nabywca Ramateksu, postanowił odciąć się od jakiejkolwiek odpowiedzialności.

 

 

Jak mówią działacze Clean Clothes Campaign – sieci organizacji, którą w Polsce reprezentuje Fundacja Kupuj Odpowiedzialnie – bez Nike nie byłoby też Ramateksu. Tymczasem Ramatex nie tylko jest, ale też odnosi duże sukcesy. Firma posiada fabryki w całej Azji Południowo-Wschodniej, ale mimo swoich osiągnięć odmawia wypłacenia pozbawionym zatrudnienia pracownikom odpraw i zaległych pensji. A Nike nie tylko nie bierze na siebie żadnej odpowiedzialności, ale jeszcze składa fałszywe oświadczenia.

 

Choć firma Nike twierdzi, że nie szyła w fabryce Violet Apparel od 2006 roku, działacze Clean Clothes Campaign posiadają zdjęcia towarów Nike na linii produkcyjnej wykonane w grudniu 2019 r. oraz oświadczenia pracowników pokazujące, że marka kłamie[2]. A kłamstwo i uciekanie od odpowiedzialności jest czymś, na co po prostu nie możemy się zgadzać.

 

 

 

 

 

 

 

Już w 2009 roku organizacja Business In the Community (BITC) opublikowała przewodnik dla przedsiębiorstw, w którym zidentyfikowała najważniejsze obszary dotyczące odpowiedzialnych dostaw, w tym obszar społeczny[3]. Jeśli firma chce uchodzić za odpowiedzialną musi prowadzić swoją działalność w sposób, który będzie łączyć jej cele ekonomiczne m.in. z dobrem społeczeństwa. Od odpowiedzialnych firm nie od dziś oczekujemy więc, że będą monitorować swoje łańcuchy dostaw. Będę sprawdzać, czy firmy, z którymi współpracują, przestrzegają prawa pracy i praw człowieka. Czy przestrzegają ustalonych godzin pracy, bezpieczeństwa w miejscu pracy oraz godziwego wynagradzania pracowników. Tego oczekiwaliśmy też od firmy Nike. A dziś, skoro prawa pracownicze zostały złamane, wspieramy protest byłych pracowników i oczekujemy wzięcia przez Nike za nich odpowiedzialności.

 

 

„Naprawdę nie rozumiemy, dlaczego Nike, międzynarodowa firma, która zawsze tak dużo mówi o swojej społecznej odpowiedzialności i zarabia miliardy dolarów każdego roku, nie wzięła odpowiedzialności za nasze zwolnienie”[4] – piszą w swoim apelu pracownicy, którzy z dnia na dzień stracili zatrudnienie w fabryce Violet Apparel. W związku z tym, że głos samych pracowników niemal zawsze jest dla marek zbyt cichy, by móc zostać usłyszanym, chcemy go wzmocnić poprzez mailing do marki. Ty też możesz wysłać maila do marki Nike i pokazać, że nie zgadzasz się na bezkarne łamanie praw pracowniczych.

 

 

 

---