W ramach projektu przygotowaliśmy:

• poradniki edukacyjne:
  - dla uczniów szkół podstawowych klas IV - VI
  - dla uczniów szkół gimnazjalnych
  - dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych
• film edukacyjny „Co młody konsument wiedzieć powinien?”
• materiały dydaktyczne dla nauczycieli w postaci szczegółowych scenariuszy prowadzenia zajęć lekcyjnych:
  - dla uczniów szkół podstawowych klas IV - VI
  - dla uczniów szkół gimnazjalnych
  - dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych

W ramach kampanii przeprowadzonych zostanie 480 szkoleń w 160 szkołach we wszystkich województwach w Polsce dla uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych w wieku od 10 do 19 lat.

We wszystkich szkołach w których odbędą się szkolenia zorganizowany zostanie ogólnopolski konkurs plastyczny „Co młody konsument wiedzieć powinien?”.

Szkolenia

Termin realizacji: Szkolenia  trwały od 1 stycznia 2007 do 1 czerwca 2007.

Liczba szkoleń: W każdym województwie do szkolenia wytypowanych  zostało 10 szkół – podstawowych, gimnazjów oraz szkół ponadgimnazjalnych różnego typu (ogólnokształcących, zawodowych, specjalnych). W każdej szkole przeprowadzone zostały 3 szkolenia dla uczniów uczęszczających do różnych pod względem wieku klas.

Czas trwania: Czas trwania szkoleń dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych wyniósł 3 godziny lekcyjne. Pomiędzy godzinami lekcyjnymi przewidziane były dwie 10-15 minutowe przerwy. Dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych szkolenia trwały 4 godziny lekcyjne. Pomiędzy godzinami lekcyjnymi przewidziane były trzy 10-15 minutowe przerwy.

Edukatorzy: Osobami przeprowadzającymi szkolenia byli edukatorzy współpracujący na stałe z organizacjami członkowskimi Polskiej Zielonej Sieci (tj. Dolnośląską Fundacją Ekorozwoju, Federacją Zielonych Gaja, Fundacją Biblioteka Ekologiczna, Ośrodkiem Działań Ekologicznych "Źródła", Społecznym Instytutem Ekologicznym, Stowarzyszeniem Ekologiczno-Kulturalnym “Klub Gaja”, Stowarzyszeniem na Rzecz Ekorozwoju AGRO-GROUP, Toruńskim Stowarzyszeniem Ekologicznym „Tilia”, Towarzystwem dla Natury i Człowieka) oraz organizacjami współpracującymi w ramach niniejszego projektu z Polską Zieloną Siecią (Centrum Wspierania Organizacji Pozarządowych w Rzeszowie, Polskim Klubem Ekologicznym – Okręg wschodniopomorski, Polskim Klubem Ekologicznymi – Okręg lubuski, Stowarzyszeniem na Rzecz Ekorozwoju Ziemi Świętokrzyskiej „Natura”).

Wszystkie te osoby mają znaczące i wieloletnie doświadczenie w prowadzeniu działań edukacyjnych dla uczniów.

Forma prowadzenia szkoleń: Szkolenia zostały przeprowadzone w formie wykładu interaktywnego z elementami warsztatu. Edukator omawiając poszczególne tematy aktywizował uczniów zadając im pytania i zachęcając do dyskusji. Uczniowie wykonywali także praktyczne ćwiczenia – podczas których przetrenowali konkretne umiejętności, a także testy i krzyżówki sprawdzające ich wiedzę. Edukator aranżował scenki ilustrujące poszczególne zagadnienia.

Uczniowie przed zajęciami otrzymali materiały edukacyjne w formie specjalnych poradników. Materiały zawierały zakres programowy zajęć przedstawiony w formie atrakcyjnych historyjek opisowych. W trakcie zajęć zaprezentowany został 35 minutowy film edukacyjny „Co młody konsument wiedzieć powinien?”, który w sposób atrakcyjny i przystępny obrazuje tematykę zajęć.

Tematyka szkoleń: Uczniowie na podstawie analizy typowych przypadków konsumenckich i sposobów rozwiązywania problemów poznali istotne z punktu widzenia młodego konsumenta prawa i obowiązki (w zależności od wieku uczestników zajęć dotyczące m.in. takich aspektów jak: zawieranie umów konsumenckich, reklamacja, gwarancja, dokonywanie zakupów na odległość i poza lokalem przedsiębiorstwa, zwieranie umów z bankiem i zakładanie konta, postępowanie z kartami płatniczymi, zrównoważona konsumpcja, zasady racjonalnego żywienia, bezpieczeństwo produktów i żywności, prawidłowy termin produktu do spożycia, itd).

Uczniowie nauczyli się także jak być świadomym odbiorcą reklam, odróżniającym fakty od opinii w nich zawartych. Dowiedzieli się jak korzystać z różnych źródeł informacji przy wyborze oferty rynkowej, a także jak samodzielnie weryfikować te informacje zawarte w reklamie, które są dla nich przydatne.

Ogólnopolski konkurs plastyczny

W ramach projektu zorganizowany został ogólnopolski konkurs plastyczny  „Co młody konsument wiedzieć powinien?” pod honorowym patronatem Centralnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli. Do konkursu plastycznego zaproszeni zostali uczniowie w wieku od 10 do 19 lat wszystkich szkół biorących udział w szkoleniach.

I etap konkursu przeprowadzony został w poszczególnych szkołach w terminie 15 grudnia 2006 – 28 lutego 2007 r. W skład jury konkursowego weszli nauczyciele poszczególnych szkół oraz Koordynator regionalny projektu. W etapie tym nagrodzone zostały 3 prace uczniów (1, 2, 3-cie miejsce) w każdej szkole oraz wręczone zostały 3 wyróżnienia.

II etap konkursu rozstrzygnięty został na szczeblu wojewódzkim. Zakwalifikowane do niego zostały prace nagrodzone w etapie szkolnym. W skład jury konkursowego weszli Koordynator regionalny projektu, Przedstawiciel Kuratorium Oświaty lub Przedstawiciel Instytucji Powiatowego Rzecznika Konsumentów, Edukatorzy projektu. W etapie tym w każdym województwie nagrodzonych zostało 9 prac (1, 2, 3-cie miejsce w trzech kategoriach wiekowych: szkoła podstawowa, gimnazjum i szkoła średnia). Wręczonych zostało także 9 wyróżnień. Finały odbyły się 15 marca 2007r., w Światowy Dzień Konsumenta. Nagrodzone prace zostały wystawione w siedzibach Kuratoriów Oświaty, wojewódzkich ośrodkach kultury, bibliotekach lub w innych odpowiednich do tego celu miejscach. Do objęcia honorowym patronatem I i II etapu konkursu zaproszeni zostali Kuratorzy Oświaty odpowiednich województw. Aby zobaczyć zdjęcia z Finałów przejdż do Galerii.

III etap konkursu rozstrzygnięty został na szczeblu krajowym. W skład jury konkursowego na tym etapie weszli Koordynator krajowy projektu, Przedstawiciel Kuratorium Oświaty, Konsultant pedagogiczny projektu, Plastyk. Finał ogólnopolski odbył soie 31 maja w przeddzień Światowego Dnia Dziecka w  Warszawie w siedzibie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Laureaci ogólnopolscy (18 uczniów) otrzymali atrakcyjne nagrody i wraz z opiekunem – nauczycielem, bądź rodzicem mieli refundowany przejazd do Warszawy. Aby zobaczyć zdjęcia z Finału w UOKiK przejdż do Galerii.

Zwycięskie prace przez dwa tygodnie od 1 do 14 czerwca były eksponowane w holu siedziby UOKiK, po czym zostały przetransportowane do CODN, gdzie wystawione były przez kolejne dwa tygodnie.

Jak wynika z naszych metod ewaluacji, a zwłaszcza z ankiet przeprowadzonych wśród uczniów i edukatorów projektu jak również relacji koordynatorów regionalnych, reakcje uczestników  na projekt były bardzo pozytywne. Uczniowie aktywnie uczestniczyli w zajęciach, byli zainteresowani poruszanymi problemami, chętnie uczestniczyli w scenkach, w tworzeniu reklam, często odwoływali się do przykładów z własnego doświadczenia. Czasami pytań było tak wiele, że z trudem udawało się zmieścić w zaplanowanym czasie. Niewielu uczestników zajęć wiedziało o możliwości składania reklamacji na podstawie niezgodności towaru z umową i ta kwestia wzbudzała wiele emocji. Podobnie jak dwuletni okres na złożenie reklamacji czy niezgodne z prawem, a bardzo powszechne w sklepach tabliczki „po odejściu od kasy reklamacji nie uwzględnia się”.

Doświadczenia edukatorów z pracy z uczniami, oraz dane uzyskane z ankiet przeprowadzonych wśród uczniów (średnia ocena 5.12 w skali sześciopunktowej), pozwalają przypuszczać, że przeprowadzone szkolenia okazały się skuteczną formą przekazania wiedzy z zakresu praw konsumenta. Uczestnicy szkoleń nabyli również praktyczne umiejętności, przydatne w codziennych sytuacjach, takich jak zakupy w sklepie i poza siedzibą przedsiębiorstwa, składanie reklamacji, odróżnienie reklamacji od gwarancji, kierowanie się zasadami zrównoważonej konsumpcji, krytyczne podejście do promocji, korzystanie z usług finansowo-bankowych, a także otrzymali kontakty do różnych instytucji do których mogą się zgłaszać w sytuacjach łamania praw konsumenta. Kilku uczniów skorzystało z możliwości kontaktu mailowego/telefonicznego z prowadzącymi zajęcia po zakończeniu zajęć.

Zajęcia cieszyły się sporym zainteresowaniem nie tylko wśród uczniów, ale również nauczycieli. Nauczyciele zaangażowani w projekt podkreślali, że tego typu zajęcia są niezmiernie przydatne. Stawiano nacisk na fakt rzadkiego poruszania tego typu tematyki w ogóle w szkole. Byli oni zadowoleni zarówno ze sposobu prowadzenia zajęć, jak i zakresu, który obejmowały. Bardzo dobrym pomysłem było wykorzystanie filmu ponieważ przedstawiał on sytuacje które mogą się wydarzyć w życiu codziennym. Zarówno uczniowie jak i nauczyciele, i edukatorzy byli bardzo zadowoleni, i pozytywnie ocenili przygotowanie broszur edukacyjnych i scenariuszy zajęć.

Spore zaangażowanie uczniów oraz zainteresowanie poruszanymi w czasie szkoleń tematami zarówno dla uczniów i nauczycieli pokazuje, że tematyka zajęć była trafiona, a forma dotarcia do uczniów i przekazywania wiedzy (film, metody aktywizujące, konkurs) - bardzo skuteczna - miedzy innymi, dlatego że poziom zajęć był dostosowany do grup wiekowych.